Epilepsi Nedir? Epilepsi Tan? ve Tedavisi�

�

�orum �zel Hastanesi N�roloji Uzman? Uzm. Dr. Meryem ?PEK 26 Mart Epilepsi Fark?ndal?k G�n�nde Epilepsi Hastal??? hakk?nda bilgiler verdi.

Epilepsi, beynin normal aktivitesinin, sinir h�crelerinde a??r? y�k bo?almas? ile bozuldu?u yayg?n bir n�rolojik hastal?kt?r. Beynin, belirli bir b�lgesinde anormal elektriksel bo?al?m ortaya �?kmas? sonucu epilepsi n�beti ger�ekle?ir. N�bet, beyinde ger�ekle?en ani elektrik aktivitesi patlamas?n?n bir sonucudur. Bu durum, beyindeki mesajlar?n ge�ici olarak durmas?na ya da kar??mas?na neden olmaktad?r.

Semptomlar her bir n�bet t�r� ile de?i?kenlik g�stermekte olup kas se?irmesini, konv�lsiyonlar?, bellek kayb?n?, g�z se?irmesini, kas sertle?mesini veya gev?emesini, bo? bak??lar? ve bilin� kayb?n? i�ermektedir.

Ki?inin tek bir n�bet ge�irmesi, epilepsi hastas? oldu?unu anlam?na gelmez. Epilepsi, herhangi bir tan?mlanabilir tetikleyici ani sebep olmadan ortaya �?kan tekrarlayan (iki ya da daha fazla) n�betlerle karakterize bir durumdur. Ki?i, bir n�betin ba?layaca??n?n sinyalini veren, aura olarak
bilinen �garip bir his� ya da bir duygu ya?ayabilir. Bu durum, kokular gibi duyusal ill�zyonlar?, sersemli?i ya da huzursuzlu?u i�erebilir. N�bet sonras?nda ki?i, beynin kendine gelme s�recinde uyu?ukluk ve zihin kar???kl??? ile ili?kilendirilen bir durum i�erisine girebilir.

Epilepsi hastal???n?n olu?mas?nda kal?t?msal etmenler, beyin patolojileri ya da sistematik patolojik s�re�ler etkili olur. Kal?t?msal etmenler denildi?inde genetik olarak aileden ge�en hastal?k nedenleri kast edilmektedir. Beyin patolojileri; do?um travmas?, beynin oksijensiz kalmas?, beynin i�inde kanama olmas?, beyinde olu?an kitleler gibi nedenleri i�ermektedir. Epilepsi s?kl??? yakla??k %1dir.

T�rkiye'de 800.000 epilepsi hastas? oldu?u tahmin edilmektedir.

Epileptik n�betlerin s?n?fland?r?lmas?:

1. Parsiyel n�betler

� Basit parsiyel n�betler

� Kompleks parsiyel n�betler

� Sekonder jeneralize n�betlere d�n�?en parsiyel n�betler

2. Jeneralize n�betler

� Absans n�betler

� Myoklonik n�betler

� Klonik n�betler

� Tonik n�betler

� Tonik �Klonik n�betler

� Atonik n�betler

3. S?n?fland?r?lamayan n�betler

Yap?lan s?n?flamada k?saca �zetleyecek olursak: Parsiyel n�betlerde n�bet ba?lad???nda bir serebral hemisferin s?n?rl? b�lgesinde n�ron aktivasyonu varken jeneralize n�betlerde beynin bir�ok b�lgesinde n�ron aktivasyonu olabilir. ?lgili b�lge hangi fonksiyonu yap?yorsa o fonksiyonla ilgili anormal hareketler ortaya �?kabilir.

Status epileptikus:

Bir n�betin 5 dakikadan uzun s�rmesi veya bu s�re i�inde d�zelmeden �ok say?da n�betin arka arkaya tekrarlanmas? status epileptikus olarak tan?mlan?r. Bir n�bet 5 dakikada durmad?ysa kendili?inden durma ?ans? d�?�kt�r ve bir an �nce uygun tedavi ba?lanmazsa diren�li olma ihtimali vard?r. Epilepsilerin %10-15 kadar? statusla ba?lamaktad?r. Zaman?nda �nlenemeyen statuslarda hem hayati tehlike� vard?r hem de hasta kurtulsa bile n�rolojik hasar meydana gelebilir. Mortalitesi (�l�m Oran?) %10'dur.

Epilepsi tan?s?:

Tan? klinik olarak konur. Epilepsi ge�iren ki?inin yak?nlar?n?n veya g�renlerin tarifi �ok �nemlidir. Bu y�zden epilepsili ki?inin hastal???n? akrabalar? ve arkada?lar? bilmesi gerekir. EEG (Elektroensefalogram) yard?mc? tan? y�ntemidir. Uyku ve uyan?kl?kta �ekilebilir. Epilepsili bir hastada tamamen normal de olabilir. EEG ayr?ca epilepsi� tiplendirmesi ve tedavi takibinde de yard?mc? olur. Di?er tan? y�ntemleri olarak; BT,� MR, DSA (digital subtraksiyon anjiografi) kullan?labilir.

Tedavi:

Antiepileptik ila�lar epilepsili hastalarda tedavinin temel ta??d?r. Tedavinin amac? ila�lar?n yan etkisini en azda tutarak hastan?n tekrar n�bet ge�irmesini �nlemek ve en iyi ya?am kalitesini sa?lamakt?r. Ancak ila�lar epilepsinin alta yatan etyolojisini ortadan kald?rmazlar. Hastalar?n %65-70 tedaviyle kontrol alt?na al?n?rken %30-35 tedaviye ra?men n�betler devam etmektedir. �lkemizde yap?lan �al??malarda� epilepsili hastalar?n %55-70 nin tedavi g�rmedi?i y�n�ndedir.

Diren�li hastalarda cerrahi y�ntemler de denenebilir.

Ba?l?ca 3 tip epilepsi cerrahisi mevcuttur:

1. Epileptik oda??n �?kar?lmas?

2. N�bet yollar?n?n kesilmesi

3. Vagal sinir stimulasyonu.

Her ne kadar yeni epilepsi tan?s? konmu? hastalarda n�betler de?i?iklik g�sterse de gen� ya?, erken tan?, jeneralize ba?lang?�l? n�bet, normal n�rolojik muayene ve idiyopatik etyolojili n�betler iyi seyirlidir.

Bir ki?i yan?n?zda n�bet ge�irirse neler yapmal?s?n?z:

1. �ncelikle sakin olun ve yan?ndan ayr?lmay?n,

2. Bireyi zemin �zerine dikkatli bir ?ekilde yat?r?n,

3. Bireye zarar verebilecek keskin, sert, s?cak objeleri uzakla?t?r?n,

4. Hastan?n hareketlerini engellemeye �al??may?n,

5. S?k? giysileri varsa giysilerini gev?etin, bireyin ba??n? yaralanmalardan korumak i�in yumu?ak bir yast?k, giysi vb. ile destekleyin,

6. Bir tarafa do?ru yat?r?n (sol yan) ve rahat nefes almas? i�in m�mk�nse a?z?n? ve solunum yolunu a�?k tutun,

7. N�betinin bitmesini bekleyin.

E?er hasta suda n�bet ge�iriyorsa, yaralanm??sa, gebeyse, n�bet 5 dakikadan fazla s�rd�yse, ikinci n�bet ba?l?yorsa, n�betten sonra hastan?n bilinci a�?lmad?ysa hemen ambulans �a??r?n.