D- FES (DUVAK TASI -DİNGİL)

Gelin başı süslemelerinde vazgeçilmez başlıktır. Kullanımı çok eski bir geçmişe sahiptir. Yüksekliği 15 cm'yi geçmez. Araştırma yaptığımız beş merkezden hepsinde fes kullanımına rastlanılmıştır.

Gümüşhacıköy İlçesi köylerinde fese duvak tası, dingil isimleride verilmiştir. Seki, Kutluca, Doluca köylerinde fes olarak metal tas kullanılmıştır. Kızık Köyü'nde silindir şeklinde teneke kutu Güblüce Köyü'nde ise tahat havan kullanılmıştır. Yükseklikleri 15 cm'yi

geçmemektedir. Kullanım amacı başa yükseklik kazandırmak, duvağın düzgün durmasını sağlamaktır.

Araştırma yaptığımız köylerde bezden yada çuhadan yapılan feslere rastlanılmamıştır. Türkiye genelinde kumaştan yapılmayan fesleri incelediğimizde

Eskişehir Sivrihisar İlçesi Nasrettin Hoca Köyü'nde tas (137),Samsun Vezirköprü İlçesi Pazarcı ve Kadıoğlu köylerinde aliminyum silindir kutu (138), afyon Anıtkaya ve Dişli kasabalarında tabak, Şuhut İlçesi Efeköy Kasabası'nda çinko veya bakır tabak (139) Denizli Sarayköy İlçesi Kumluca ve Tosunlar Köyü'nde fes şeklinde dülbent (140), Yozgat'ta ekin saplarından yapılan sepet (141), Bursa Merkeş ve Gündoğdu köylerinde plastik kutu (142), İzmir Payamlı Köyü tas yada teneke'(143), Bursa Büyükorhan ve Osmaniye ilçeleri metal tas (144),Bursa'da fesle aynı özellikleri taşıyan tabak (145), Artvin Şafşat İlçesi Cevizli Köyü'nde tas yada teneke (146), Nevşehir Avanos İlçesi Ayhanlar Köyü'nde "yücübaş" Kışla Köyü'nde ise "eğribaş" denilen keten kabut kullanılmıştır (147). Bolu Mengen İlçesi'nde mukavvadan huni (148), Ankara Kızılcahamam İlçesi'nde kuşak katlanarak fes şekli verilmiş (149), Çankırı Şabanözü İlçesi Bulgurcu Köyü'nde Arakçık üzerine tas (150), Konya Beyşehir İlçesi'nde metal veya aliminyumdan yapılmış tabak (151), Kayseri Tomarza İlçesi'nde fes üzerine bakır tas (152), Kocaeli Gebze İlçesi'nde tencere kapağı (153), Yozgat Şefaatli İlçesi aliminyum tabak (154), Eskişehir'de yassı bir tas (155) , fes ılarak kullanılmıştır. Türkiyede fes kullanımı çok farklılıklar göstermektedir. Bunlanı incelediğimizde Ankara Polatlı, Ayaş ilçelerinde altın dizili, Kızılcahamam ve Elmadağ ilçelerinde tek altınlı (156),Kırşehir'de (157), Çorum Afadyakası köylerinde (158), altın ve gümüş lira dizili , Kayseri Tomarza İlçesi'nde püsküllü, Pınarbaşı İlçesi Paşalı Köyü'nde sade , Keltepe ve Kamanlı köylerinde kilim desenli (159), Konya (160), Antalya Alanya'da (161) Burdur , Bucak İlçesi (162), Denizli Acıpayam İlçesi'nde (163), Çankırı'da (164), gümüş para , Bartın broş yada altın (165), Antalya Korkuteli İlçesi ve köylerinde boncuk yada altın dizili (166), Elazığ Merkez köyleri ve Harput İlçesi'nde (167), Lefkoşe İlçesi Gönyeli Köyü (168), Bursa Osmangazi ve Büyükorhan ilçelerinde siyah fes (169), Çanakkale Çan İlçesi Ahlatlıburun Köyü'nde (170) , Tokat Merkez kurdela bağlı. Nebi Köyü'nde tepesi sivri ve gümüş para dizili, Çayköy'de altın para dizili fesler (171), Kırıkkale'de (172),Manisa Turgutlu İlçesi'nde (173), Nevşehir Avanos İlçesi Akarca Köyü'nde (174), de altın para dizili fesler kullanılmıştır. Fesin ön tarafında dizili altınlara yöreden yöreye farklı isimler verilmiştir. Elazığ İli ve köylerinde "penei altını " (175), Gazimagosa Balaban ve Yenierenköy köylerinde (176), Artvin'de "mahmudiye" (177), Ankara Şereflikoçhisar İlçesi'nde "fenike" (178), Safranbolu Yörük, Sırçalı ve Alveren köylerinde "kator" (179), Aydın'da "beşıbirlik"(180), olarak takılan takılar adlandırılmıştır.