Türk toplumu yüzyıllar boyu zengin bir giyim kültürüne sahip olmuştur. Bu zenginlik, giyim biçimlerinde olduğu kadar giyim malzemelerinde de kendini gösterir. Anadolu tarihi boyunca yüzden fazla uygarlığa sahip olmuş ender topraklardan biridir.

Anadolu'nun geçirdiği çeşitli dönemler, uzun tarihsel geçmişi, Orta Asya etkisi, başka kültürlerle teması da giyim çeşitliliğinde ve zenginliğinde geniş rol oynamıştır.

Türk giysilerinin belli başlı parçaları şunlardır:

1) İçlik (baştan geçirilen ve belden bir kuşakla sıkılan gömlek)

2) Üstlük (önü açık, kısa kollu ya da kolsuz düğmesiz ceket)

3) Dizlik (kısa ya da çizme içine girecek kadar paçalı pantolon)

Örme çorap, yumuşak, kısa çizme, koyun postundan külah, bu giyimin belli başlı parçalarıydı. (Anonim12,2008)

Anadolu halkının yakın zamanlara kadar giydiği ve hala düğünlerde ve törenlerde kullandığı kıyafetler ve başlıklar bölgeden bölgeye değişmektedir. Bu değişiklikler mahalli gelenekler ile fertlerin birbirinden ayrı olan zevklerinden ve iklim şartlarıyla, tarihi nedenlerden ileri gelmektedir.

Bölgelere göre Türk giysileri Kuzeydoğu, Güneydoğu, Orta Anadolu, Batı Anadolu ve Trakya Bölgeleri olarak gruplandırılabilir. Tüm bölgelerde giyilen ortak giysi türleri entariler, şalvarlar, işlikler ve kuşaklar olarak gruplanmasına karşın, bunların giyiniş biçimleri ve ayrıntılarında ayrıcalıklar görülür.

BEDENE GİYİLENLER

İç giyimde genellikle ev dokumalarından farklı kesim ve süslemelerle gömlekler, dış giyimde ise yine bölgelere göre peşli, peşsiz entarilerde işleme, kesim, boy, giyiliş şekli farklıdır. Alta giyilen şalvarın kesimi, kumaşı süsleme ve giyim tarzı yörenin özelliklerini yansıtır. Bele bağlanan kuşaklar, öne giyilen önlükler, yöre koşullarına, zevke, kullanım alanlarına göre değişiklik gösterir. Cepkenlerde de süsleme, kesim, boy (kol ve etek) farklıdır, bunlar "salta, hırka, yelek" gibi isimler alır. Yine çoraplar ve ayakkabılar yörelere göre farklı uzunlukta olup renk ve nakışlarla süslüdür.

Takılar ise başlı başına bir zenginliktir. Alınlık, duluk, tozak, hızma, küpe gibi baş; gerdanlık, kolye, gıdıklık, muskalık, bilezik, yüzük gibi üst; halhal gibi ayak takıları ise bütün zenginliği ile ayrı bir özellik gösterir. (Anonim12,2008)

Erkek kıyafetlerinde başlıklarda fes, takke; bedende gömlek, şalvar, potur, cepken ve ceket; ayakta çizme, çarık, yemeni; belde kuşak, silahlık ve aksesuar olarak da hamaylı, köstek vb. kullanılır. Bütün bunlar yine bölgelere göre renkle- rinde, kesimlerinde, kumaşlarında, kullanım şekillerinde farklılıklar gösterir.

BAŞLIKLAR

Başlıklar geçmiş yüzyıllar için de oluşup günümüze kadar gelmiş, giyim- kuşam uygarlığımızın örneklerindendir. Başlık giyimi bebeğin doğumu ile başlar, kadının ölümüne kadar sürer. Başlıklar, gelenek ve göreneklere göre hazırlanır. Çeşitli malzemeden yapılabilir. Başlıklarda bölge bölge, köy köy değişiklikler görülür.

Geleneksel Türk başlıkları yaşadığı zamanın ve yörenin bütün özelliklerini baştacı ederek günümüze kadar taşıyabilmiştir. Saçlar, saçlara yapılan örgüler, örgülerin miktarı ve süslemeleri ile bu süsleme şekilleri bölgeden bölgeye değişmektedir. Kaküller ve zülüfler kadının evli-bekar olduğunu gösterir. Başlıklar ise hazır alınarak, süslenip başa giyilen; tas, fes, tepelik, arakçının yanı sıra saça şekil verilerek süsleme yapılan; taç, hotoz, tozak vb. gruplara ayrılır.

Anadolu geleneğinde doğumdan ölüme kadar giyilen başlıklar, yaşa ve sosyal duruma göre değişir. Buluğa eren genç kızı, sözlü, nişanlı, yeni gelin ve gelini, çocuklu kadının kaç kızı, kaç oğlu olduğunu, öksüzü, oğlu askere gideni, dul kadını, tekrar evlenmek isteyeni, hatta köylüyü, kentliyi, zengin ve yoksulu hep başlıklarından anlayabilirsiniz. (Tansuğ, 2003, s.54)

Doğu Anadolu genç kız bağlılığının “şapkası” boncuklarla süslüdür, tepeliği madendir. Diğer küçük başlıklarda gümüş “tepelik”, altın para ve altın taklidi para kullanılır. Bu başlıklar ömür boyu kadınların genç kızların, kız çocuklarının başlarını süsler. (Tansuğ, 2003, s.64)

Anadolu Türk Kadın Başlıklarında genellikle keçeden yapılmış feslerin kullanılması; tepme keçe sanatının geçmişten günümüze yansıyan geleneksel kullanım yerlerinin devam ettiğinin göstergesi kabul edilebilir. Değişik yörelere göre incelenen başlıklar genellikle alt yapısını fes oluşturmuştur. Fesin içerisine giyilen terlik, fesin tepe kısmında genellikle yuvarlak, üzeri değişik tekniklerle süslenmiş tepelik takı ve örtüler ile süslenmektedir. (Özder, 1999,s.72)

Kadın başlıklarında da bazı inançlar söz konusudur. Başlıkta altınlardan  başka gümüş takılar da vardır. Bunlar eski inançlara dayanır. Örneğin kem gözlere karşı kadın başlığına birçok tılsım konur. Kadının sağlıklı ve güçlü olması için nazarlıklar takılır. Süs takıları kullanma geleneğinin kökeninde doğa olaylarına inançların bulunduğu da bir gerçektir, bunu süsleme aracı olarak işlenen hayvanların, o çağlarda kutsal sayılmalarından anlıyoruz. (Anonim12,2008)

Kıyafet inkılâbıyla birlikte, halkın zamanla batılı giyim tarzına yönelmesi özellikle geleneksel giyim-kuşamının kaybolmasına neden olmuştur. Nadiren özel günlerde giyilen bu kıyafetler günümüzde kişisel koleksiyonlarda ve müzelerde korunmakta, halk oyunları kıyafetleri olarak değerlendirilmektedir.