6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 64 üncü maddesinde ticari defter tutma yükümlülüğü öngörülmüş ve bu defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerine ilişkin olarak da Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ 19.12.2012 tarihinde yayınlanmıştır.

Vergi Usul Kanunu’nun 220’nci maddesinde tasdike tabi defterler belirlenmiş, 221 ve 222 nci maddelerinde ise tasdik zamanlarına yer verilmiştir. Bu Kanunlara göre ticari defterlerin hangilerinin ne zaman ve nasıl tasdik edileceği açıkça belirtilmiş ve bu tasdikler zorunlu tutulmuştur.

Gerçek Kişi tacirlerden İkinci sınıf tüccar sayılanlar, Serbest Meslek erbabı olanlar, özel hukuk hükümlerine göre kurulan ve ticari şekilde işletilen, devlete, İl Özel İdarelerine, belediyelere, köy tüzel kişiliklerine, derneklere ve vakıflara ait olan ticari işletmeler ve Şirketler Tutmakta oldukları ticari defterleri Her yıl aralık ayının sonuna kadar notere tasdik ettirmek zorundadırlar.

2023 Yılında Tutulacak Ticari Defterler ve Tasdik Tarihleri

Bildiğiniz üzere, 2023 takvim yılında kullanılacak defterlerin tasdik süresi 31.12.2022 tarihinde sona ermektedir. Vergi Usul Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Damga Vergisi Kanunu, SPK hükümleri ve ilgili Tebliğ maddelerine göre aşağıdaki defterler notere tasdik ettirilmek zorundadır.

A) GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ

(Gerçek Kişiler, Kollektif Ve Komandit Şirketler)

1.İşletme Defteri:Tasdiki Zorunludur.

2.Serbest Meslek defteri:Tasdiki Zorunludur.

3. Yevmiye Defteri: Tasdiki zorunludur.

4. Defteri Kebir: Tasdiki zorunludur.

5. Envanter Defteri: Tasdiki zorunludur.

6. Genel Kurul Toplantı Ve Müzakere Defteri: Bilanço Esasına Göre Tutulacak Defterler (Gerçek Kişiler) için zorunlu değildir. Kollektif ve Komandit şirketler için tutulması zorunludur. 

B) KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ

(Anonim, Limited Şirketler, Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler, Kooperatifler)

1. Yevmiye Defteri: Tasdiki zorunludur.

2. Defteri Kebir: VUK’na göre tasdiki zorunlu değildir ancak Türk Ticaret Kanunu’na göre zorunludur. Ticari davalara delil olabilmesi için tasdik yapılmasında fayda vardır. Bunlara ek olarak, halka açık şirketlerde defteri kebirin tasdiki Sermaye Piyasası Kanunu’na göre zorunludur.

3. Envanter Defteri: Tasdiki zorunludur.

4. Damga Vergisi Defteri: Anonim şirketler ve ihtiyari olarak sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirenler Damga Vergisi Defteri tutmak zorundadır.

5. Yönetim Kurulu Karar Defteri: Anonim şirketler ve Kooperatifler yönetim kurulu karar defteri tutmak zorundadır.

6. Müdürler Kurulu Karar Defteri: Limited şirketler tarafından kullanılmakta ancak tutulması zorunlu değildir. Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde açılış ve kapanış onayları dâhil olmak üzere yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanır.

7. Pay Defteri: Anonim, Limited şirketler ile Kooperatifler ’de ilk kuruluşta tasdiki gerekir. Mevcut durumda kullanılmakta olan pay defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir. (4)

8. Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri: Anonim, Limited şirketler ve Kooperatifler için tutulması zorunludur. Mevcut durumda kullanılmakta olan genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.

Not) Diğer Defterler: Yukarıda sayılanlar dışında ihtiyaç halinde tutulması gereken defterlerdir. İmalat defteri, Kombine imalatta imalat defteri, Bitim işleri defteri, Yabancı nakliyat kurumlarının hâsılat defteri, Ambar defteri vs.

C) DEFTERLERİN TASDİK ZAMANI

1. Öteden beri işe devam etmekte olan mükelleflerin, defterlerin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda (2023 yılında kullanılacak defterler için aralık ayı sonuna kadar) notere tasdik ettirmeleri gerekir.

2. Hesap dönemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;

3. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler; işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar; muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;

4. Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.

5. Anonim Şirketler, Limitet Şirketler, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler ve Kooperatiflerin İlk kuruluşunda kullanmak zorunda oldukları defterlerinin tamamı ticaret sicilinde onaylatılacaktır.

D) E-DEFTER TUTAN MÜKELLEFLERİN DURUMU

E-Defter tutan mükellefler; Yevmiye ve Defteri Kebir defterleri dışında, tutmak zorunda oldukları defterleri kâğıt ortamında tasdik ettirmek ve tutmak zorundadırlar.

E) E-DEFTER’E GEÇİŞ TARİHİLERİ

Sektör ayrımı olmaksızın tüm mükellefler için e-fatura ve e-defter’e geçiş tarihleri: