Ülkemizde meydana gelen depremler nedeniyle milletçe yastayız. Yüzyılın felaketi yaşandı ve birçok vatandaşımız hayatını kaybetti, çok büyük acılar ve zararlar meydana geldi.

Bu yazımda , bu felakette sorumluların hukuki açıdan değerlendirmesine değineceğim , şöyle ki  ;

Kahramanmaraş başta olmak üzere 11 ilde  etkili olan depremle ilgili ;   yeni inşa edilen,  depreme dayanaklı olarak reklam edilen bir çok binanın yıkıldığını gördük. Bu duruma karşı, müteahhitler başta olmak üzere , inşaat mühendisleri , jeoloji mühendisleri, belediyeler,  yapı denetim firmaları gibi bir çok kişi ve kurumun usulsüz çalışmalarının sorumluluğu bulunmaktadır. Şuan da soruşturmalar devam etmektedir.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi , yıkılan binanın inşaatında kalitesiz malzeme kullandığı belirlenen müteahhitler yönünden , '' Dikkat ve özen yükümlülüklerine aykırı davranan faillerin bilinçli taksir derecesinde cezai yönden sorumlu oldukları anlaşılmıştır.''  şeklinde hüküm kurmuştur.

Taksirin ne olduğu TCK 22/2’de ‘Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.’ Şeklinde açıkça tanımlanmıştır.

Müteahhit, kaçındığı malzemenin binanın yıkımına yol açacağını bilmiyor veya öngöremiyorsa, ancak yine de bina yıkılmış ve netice gerçekleşmişe taksirle öldürme suçu oluşur.

Bunun yanında, müteahhidin, işin uzmanı olduğu dikkate alındığında , temelde, kolonlarda usulsüz demir kullanılması, kalitesiz ve yetersiz  çimento kullanması durumunda binan yıkılacağını öngörmemiş olması kabul edilemez.

Taksirle adam öldürme suçunun cezası TCK Madde 85 'de belirlenmiştir:

Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Depremde yıkılan binalarda ,  betonların incelemesinde ;  dere kumu , nazar boncuğu gibi maddeler gördük ve hatta betonların elle bile ufalandığına şahit olduk . Bu noktada, sorumlular hakkında olası kast hükümlerinin uygulanabilme durumu ortaya çıkmaktadır.

Olası kast , olursa olsun mantığı ile binanın güçlü bir depremde yıkılacağının bilen müteahhit, bu durumu bilinçli olarak ihmal etmesi, bir nevi sonucu istemesi gibi değerlendirebiliriz.

İzah edilen durumlarla ilgili olan Yargıtay kararından , aşağıda alıntı yapılacaktır. Depremde yıkılan … Apartmanından alınan karot numunelerinin teknik bilirkişiler tarafından incelenmesi neticesinde; 1997 yılında yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelikte birinci ve ikinci derece deprem bölgelerindeki binalarda C20 veya daha yüksek dayanımlı beton kullanılmasının zorunlu olmasına rağmen, kullanılan betonun Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen minimum beton sınıfı olan C16’yı dahi sağlayamadığı, etriye aralığı açısından ve binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, bilirkişi raporu ile proje verilerine göre kolon boyutları, donatı çap ve adetlerinde de farklılıklar olduğu, parça beton numuneler içerisinde çimento hamuru-agrega arasında aderans çözülmesi olduğunun belirlendiği, bu yetersizlik ve eksikliklerin binanın yıkılmasında etkili olduğu; sanıkların yıkılan binanın proje aşamasında, yapım aşamasında ve … bitimi aşamasında, üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediği, öngörülebilen bu netice bakımından dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranan sanıklar …, …, … ve … hakkında bilinçli taksirin koşullarının oluştuğu anlaşılmakla...

GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ ,Yargıtay bu kararında yönetmeliğe uyumadan inşa edilen usulsüz yapının sorumluları hakkında bilinçli taksir hükümlerini uygulamıştır.