Bugun...


Kadir AYDIN

facebook-paylas
OSMANLI DÖNEMİ BAŞ SÜSLEMELERİ VE GİYİM-KUŞAM ÖZELLİKLERİ-4
Tarih: 30-11-2023 09:35:00 Güncelleme: 30-11-2023 09:35:00


Portrede görünen başlık, alında saç diplerinden, arkadan enseye doğru başı kuşatarak oturmuş, tepeye doğru daralan bir yüz boyundan biraz yüksektir. Üzeri ipek görünümlü bir kumaş ile kaplanmıştır. Alın ortasına gelen kısmında bir sorguç bulunmaktadır. Sorguçun ortası kırmızı taşlı etrafı rozet desenlidir. Sorguçtan itibaren tepeye doğru iki adet üzeri desenli geniş bant bulunmaktadır. Başlığın tepesinden aşağıya tül gibi görünen bir kumaş omuzlara kadar inmektedir.

Elinde bir buket çiçek tutan kadın, entarisinin eteğini hafifçe kaldırmış yürümektedir. Pembe yeşil renk uyum içerisinde olan bu başlık ince örgülü saçları süsleyecek şekilde baş çevresinin biraz üzerine yerleştirilmiştir. Başlığın ucu yuvarlak hafif öne doğru eğimli tepe kısmını süsleyen bir tepelik görünmektedir. Başlığın baş çevresine alın üzerinden geçerek arkada bağlanan bir örtü bulunmaktadır. Sağ yanda yıldız şeklinde bir iğne yerleştirilmiştir.

Sağ omzuna dökülen bukleli saçlarını süsleyen koyu mavi başlığının kenarları taç kıvrımları şeklindedir. Kıvrımların kenarları yan yana sık olarak inci dizilidir. Omuzlara dökülen saçlarının aralarından inciler parlamaktadır.

Tabloları yapanların adları resmin üst kısmında bulunmaktadır. Tabloda ev içi giysileriyle ayakta duran bir kadın betimlenmiştir. Yeşil desenli önden açık ve beline kadar düğmeli entarisinin beline bir kuşak dolanmış. Başlığı deve tüyü renkte yuvarlak hatlı ve yüksekçedir. Başlığının modeli ve sağ tarafındaki mavi ve kırmızı renkte sorguç Kanuni Sultan Süleyman dönemini andırmaktadır. 83 x 44 cm. boyutlarındadır.

Diğer tabloda ise ayakta ve elinde çiçek demeti tutan genç bir kız betimlenmiştir. Yeşil elbisesinin üstüne kırmızı bir üstlük giyinmiştir. Kanuni Sultan Süleyman dönemini andıran fes biçimindeki başlığının etrafına başörtüsü dolanmış, düğüm yerine de tüy takılmıştır.

Eteğini tutan kadının omuzlarına dökülen saçları alnında kakül, yanakları zülüflüdür. Başa giyilen ucu mavi ponponlu sivri açık renk üzeri kırmızı desenli bir kumaş başın yan kısmından başlayarak drapeli bir şekilde sarılmış ve yine sarılmaya başlanan yandan toplanmıştır. Üzerinde ayrıca bir takı bulunmamaktadır.

Osmanlı paşaları ve harem kadınları da rütbelerine ve kıdemlerine göre sorguç kullanmışlardır. 16. yüzyıl ve 17. yüzyıllarda küçük boyutta olan sorguçlar 18.yüzyıl ortalarından itibaren olağanüstü gösterişli bir biçime dönüşmüştür. Altın üzerine zümrüt, yakut, elmas ve incilerle süslenmiş bu sorguçlar hüma tuşu, balıkçıl ve tavus kuşu tüyleriyle beraber kavuk ve türbana, geç dönemlerde de feslerin üzerine takılarak kullanılmıştır.

Sorgucun alna gelen kısmı yeşil kırmızı renkli yakut ve zümrüt taşlarla süslüdür. Tepesinde sarı renkli tüy bulunmaktadır. Yanlarda iki sıra inci bulunmaktadır.

Murassa sorguç altın, zümrüt, elmas, yakut ve inciden oluşturulmuştur. Mineli bir sap üzerine yerleştirilen çiçek formundaki sorguç yuvasının üzeri elmaslarla bezenmiştir. Üst kısmı, inciler ve araları yakutla süslenerek mısır koçanı şeklinde ve sallantılı dört damla yakutla sonlanır. Dört kordon askısı elmas, zümrüt ve aralarına yerleştirilen incilerle bezenmiştir. Ayrıca ortadaki çiçeğe sallantılı sekiz iri inci takılıdır. Topkapı Sarayı hazine bölümünde bulunmaktadır.

Kök incili broş, Altın, mine, gümüş, elmas, zümrüt, yakut ve kök inciden (barok) yapılmıştır. Ortasında oval, kırmızı mine zeminli pafta üzerine sülüs hatla “Allah, Muhammed, Ali, Fatma, Hasan, Hüseyin, amin ya Resulallah” yazılıdır. Çevresi çiçek ve yaprak şeklinde elmas, zümrüt, yakut ve incilerle süslüdür. Alt kısmında armut biçiminde iri bir barok inci asılıdır. İncinin etrafını elmas ve zümrütlerle bezeli sarmal dallardan oluşan çelenk çevirir. Topkapı Sarayı hazine bölümünde bulunmaktadır.

Osmanlı döneminde kıyafeti tamamlamak ve güzel görünmek amacıyla kullanılan baş süslemeleri günümüzde de bazı köylerde devam etmektedir. Tabi kullanılan malzemelerde az masraf çok emekle güzel başlıklar yapılmaktadır. Yapılan başlıklar ya kadının başında yapılıyor ya da ayrı bir yerde yapılıp sonradan da takılabiliyor.

 





YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
HABER ARŞİVİ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI