Zihnim meşgülken işlerime daha çok odaklandığımı fark ettim. Aslında sakin bir ortamda ve beynimin  dinlenmiş olduğu bir vakitte işlerime odaklanmamın daha kolay olması gerekirdi. Ben de mi bir sorun var yoksa  başka bir şey ile açıklanıyor mu derken bir araştırma yaptım. Bu durumun hepimizin üzerinde etkisi olduğunu gördüm.  Sizinle de  paylaşmak istedim.

   Sözünü edeceğim etki ismini Rus psikolog  Bluma Wulfovna Zeigarnik’ ten almıştır. Viyana’da gittiği restoranda otururken tuhaf bir durum Zeigarnik’in dikkatini çeker. Garsonların siparişleri sadece servis yapma aşamasında hatırladıklarını, servisi tamamladıklarında ise siparişlerin hafızalarından gittiğini fark eder. Zeigarnik merak edip garsona unutmamayı nasıl başardığını sorduğunda garson siparişlerini aklına yazıp yemekleri kişilere verdikten sonra bu mental notları zihninden sildiğini söyler. Bu beceri ilgisini çeken Bluma Zeigarnik ve akıl hocası olan Kurt Kevin, bu olgu üzerine çeşitli deneyler yapmaya karar verirler . Deneklere; ipe boncuk dizmek, bulmaca çözmek gibi yirmiye yakın basit görevler verirler. 1. deney sonucunda deneklere ilk hangi renk boncuğu hatırladıkları sorulduğunda yarım kalan boncuk renginin hatırlandığı,  2. deney sonucunda beyin arka planda yapılacak diğer işleri düşündüğünden şu an yaptığı işi maksimum odakla yapmaya çalıştığı ve 3. deney sonucunda da beynin kişilerin sorumluluk duygusuyla beraber onlara devam etmeyi aşıladığı anlaşılmıştır. Bir yandan tanımlayacak olursak; tamamlanmamış, bölünmüş ya da yarım kalmış görevlerin veya yaşananların, tamamlananlara göre daha kolay bir şekilde hatırlanmasını ifade eden psikolojik bir fenomen kavramdır. Aynı zamanda farkında olarak ya da olmayarak günümüzde kullandığımız farklı dijital platformlarda zeigarnik etkisi ile karşılaşmaktayız. Mesela diziler reklam arasına girerken televizyon ekranının bir köşesinde “Devam edecek” yazısının yazması beyni o ekranda tutmayı sağlamaktadır. Bunu da “arkası yarın etkisi” ile açıklıyabiliriz. Seyirciyi kanalda tutmak için en heyecanlı yerinde keserek onlarda bir şok edici etki yaratarak, tamamlanmamış, sonucu belli olmayan histe bırakmak...

   Sabahtan beri hatırlamakta zorlandığınız şarkıyı hatırlamayıp gün boyu akla takıldığı oldu mu? Hiç gecenin bir saatinde sadece 1 bölümünü izleyeceğiniz dizinin bütün sezonu bitirdiğiniz oldu mu?  Aslında yarım kalan tüm işlerin bence bir nedeni vardı. O da ertelemek. Başlarız ama sonunu getiremeyiz.  Zeigarnik Etkisinin bize öğrettiği en önemli şey aslında şu: Erteleme huyumuzu alt etmek istiyorsak, o da bir yerden, herhangi bir yerden başlamak.